Na styku morza i lądu - Gdynia na fotografiach do 1939 roku (28 obiektów)

Gdynia w 1920 roku liczyła około 1000 mieszkańców, była typową wioską zamieszkałą głównie przez kaszubskich rolników i ich robotników, kilku rzemieślników, karczmarzy i kilkunastu rybaków. Domostwa rybaków znajdowały się tuż przy plaży, na te tereny chętnie przybywali obserwatorzy z kraju zainteresowani przemianami dziewiczego brzegu w nowoczesny port. Dokumentowali te przemiany i utrwalali ?rybacki? obraz wsi która przeistaczała się w nowoczesne miasto portowe. Początkowo główna zabudowa skupiona była wzdłuż dzisiejszej ulicy Starowiejskiej, między dworcem kolejowym, a rynkiem kaszubskim (obecnie placem).

Na początku XX wieku zakładano, że Gdynia z czasem przekształci się w letnisko morskie. W latach 20. Kierownictwo Budowy Portu w Gdyni na czele z inż. Tadeuszem Wendą zaczęło realizować plan rozwoju portu handlowego i wojennego oraz rybackiego, co oznaczało wykształcenie się z czasem miasta portowego. Pomimo to, Gdynia nie straciła swych funkcji letniskowych. Do 1925 roku budowano wille i pensjonaty na Kamiennej Górze, przy ówczesnej ulicy Kuracyjnej (obecnie 10 Lutego). Powstawały także pierwsze kamienice przy ulicach Starowiejskiej, Świętojańskiej i Szosie Gdańskiej (obecnie ulice Morska i Śląska). 30 grudnia 1925 roku na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów do gminy Gdynia przyłączono Oksywie, tworząc zaczątek przyszłego miasta, którym prawnie stała się 10 lutego 1926 roku. W 1926 roku powstał ?Szkic orientacyjny rozbudowy Gdyni? autorstwa architektów Romana Felińskiego i Adama Kuncewicza. Koncepcja ta zakładała ukształtowanie miasta na obszarze w kształcie wachlarza o promieniu 3,5 km, leżącego wokół portu. Ze względu na rozbudowę portu wewnętrznego plan ten został nieznacznie zmieniony. Do końca 1930 roku wybudowano około 300 domów i wiele budynków użyteczności publicznej, wytyczono i wyposażono w sieć wodociągową i kanalizacyjną Śródmieście Gdyni.

W latach 1930-1935 do Gdyni przyłączono kolejne dzielnice które w większości były sąsiednimi wioskami: Chylonię, Grabówek, Działki Leśne, Cisową, większą część Obłuża, Witomino, Redłowo, Kolibki, Orłowo, Mały Kack. Gdynia stała się szóstym miastem w Polsce pod względem zajmowanej powierzchni. Przyjęto wówczas zasadę satelitarnego rozwoju miasta. Po 1935 roku w świadomości narodowej Gdynia stała się ?symbolem osiągnięć odrodzonej Rzeczpospolitej, dumą i nadzieją obywateli?. Plan rozwoju Gdyni stworzony pod przewodnictwem architekta Stanisława Filipkowskiego zakładał lokalizacje dzielnic mieszkaniowych promieniście rozchodzących się od Śródmieścia w centrum, oddzielonych terenami zielonymi. W 1938 roku rozpoczęto prace nad projektem przedłużenia i zagospodarowania kilkoma prestiżowymi obiektami Mola Południowego. Niestety wybuch II wojny światowej zniweczył te plany na wiele dziesięcioleci.

Proces powstania niezwykłego miejsca, owego genius loci, jednego z najpiękniejszych miast Polski, położonego na styku morza i lądu uwieczniony został na fotografiach, negatywach, pocztówkach fotograficznych, które zbiera i zabezpiecza Muzeum Miasta Gdyni. W 2011 w związku z 85 rocznicą Gdyni zaprezentowana została wystawa i album ?Na styku morza i lądu. Gdynia na fotografii?, która przybliżała historię Gdyni, a szczególnie terenów znajdujących się na styku morza i lądu, poprzez fotografie. W lutym 2019 roku miała miejsce reedycja tej wystawy w Galerii Klif, przedstawiająca część poświęconą Gdyni do 1939 roku.