Plakat turystyczny Gdynia-America Line M/S Batory

Polskie transatlantyki, które od połowy lat 30. XX wieku wypływały z Gdyni, jako portu macierzystego, niemal na każdy kontynent, często nazywane były „pływającym salonem kultury i sztuki polskiej”. Obecność Polski na morzach i oceanach była sprawą prestiżu na skalę dyplomacji państwa. M/S Batory, który wszedł do służby w 1936 roku jako jeden z najnowocześniejszych statków pasażerskich w Europie, gościł na swoim pokładzie najważniejszych dygnitarzy i celebrytów. Do dyspozycji 760 pasażerów było siedem pokładów, na których mieściły się m.in. salony, restauracje, kaplica i kino. Widomą oznaką wyjątkowego luksusu był basen. Polską kulturę i sztukę promowało wyposażenie wnętrz, które przygotowywali najlepsi polscy artyści, w tym między innymi Wojciech Jastrzębowski, Barbara Brukalska, Zofia Stryjeńska, Julia Keilowa, Antoni Kenar, Bolesław Cybis i Wacław Borowski. Dbano o każdy szczegół mający promować Polskę na świecie, od obrazów i dekoracji wnętrz, po wyszukaną zastawę stołową czy karty menu, które nie tylko były małym dziełem sztuki, ale także promowały polską kuchnię. W dwudziestoleciu międzywojennym statek budził zachwyt głównie podczas rejsów liniowych pomiędzy Gdynią a Nowym Jorkiem, zaś po wybuchu II wojny światowej brał udział w ewakuacji brytyjskich dzieci do Australii czy żołnierzy aliantów podczas walk na wielu frontach. W 1940 roku ewakuował do Kanady najważniejsze wawelskie arrasy. Po zakończeniu wojny jeszcze do 1947 roku pływał pod banderą brytyjską, kiedy to wrócił do Gdyni. Ponownie stał się świadectwem morskich ambicji Polaków i zaczął działalność na pasażerskich liniach turystycznych w najdalsze zakątki świata. Jedną z takich linii turystycznych promował plakat, który zaprojektował w 1959 roku jeden z najbardziej znanych gdyńskich artystów – Mieczysław Miscewy. 24 lutego 1969 roku M/S Batory powrócił do macierzystego portu ze swojego ostatniego rejsu. 11 kwietnia tego samego roku został zastąpiony przez swojego następcę M/S Stefan Batory. Sam M/S Batory po odejściu „na emeryturę” służył jeszcze w latach 1969-1970 jako zacumowany w Gdyni hotel, jednak już na zawsze został „legendą polskiej floty”.

Dawid Gajos